Hoe Bereid Je Je Voor op de Verplichte Digitale Meter: Praktische Stappen voor 2026

Vlaanderen telt al 4,83 miljoen digitale meters voor elektriciteit en gas sinds juli 2019 [11]. Toch loopt België achter op andere Europese landen, die streven naar tachtig procent digitale elektriciteitsmeters tegen eind 2024 [12].

Maak je je zorgen over wanneer jij aan de beurt bent voor de verplichte digitale meter? Dat is begrijpelijk. Tegen 2024 verwacht de VREG dat tachtig procent van de Vlaamse woningen een digitale meter heeft [10], terwijl netbeheerders uiterlijk op 31 december 2029 het doel van 80% geïnstalleerde digitale elektriciteitsmeters moeten behalen [11]. Heb je zonnepanelen die vóór 2021 in gebruik zijn genomen? Dan wordt de installatie vanaf 2025 zelfs verplicht [13].

Deze slimme meter dankt zijn naam aan de ingebouwde communicatietechnologie [11] en brengt behoorlijk wat veranderingen met zich mee. Sinds 2023 betaal je een deel van je nettarieven op basis van je piekvermogen [10] - een nieuwigheid die direct invloed heeft op je energierekening.

Geen zorgen! We helpen je stap voor stap om je optimaal voor te bereiden. Je leert wat een digitale meter van Fluvius precies doet, wanneer jij aan de beurt bent, en vooral: hoe je deze nieuwe technologie slim kunt gebruiken om je energiekosten te beheersen.

Wat is een digitale meter en waarom is die verplicht?

De digitale meter vervangt je klassieke elektriciteitsmeter, maar het gaat om veel meer dan alleen een nieuw apparaat voor je meterkast.

Hoe werkt een digitale meter?

Deze slimme meter meet je elektriciteits- én gasverbruik dankzij een ingebouwde communicatiemodule die verbonden is met het 4G-netwerk [1]. Die module stuurt automatisch je meterstanden door naar de netbeheerder - geen gedoe meer met meteropnames aan de deur [1]. Ook handig: de meter registreert afname en injectie apart, wat cruciaal is voor eigenaars van zonnepanelen [4]. Jouw verbruiksgegevens blijven trouwens van jou - de wet regelt heel strikt wie daar toegang toe krijgt [1].

Wat is het verschil met een analoge meter?

Bij je oude analoge meter draaide de mechanische teller vooruit bij verbruik en achteruit wanneer je stroom op het net injecteerde [4]. De digitale meter werkt anders:

• Meet afname en injectie van energie apart (dag en nacht)

• Communiceert continu met de netbeheerder

• Geeft meer inzicht in je persoonlijke verbruiksprofiel

• Maakt het mogelijk je verbruik nauwkeuriger op te volgen [1]

Praktisch betekent dit: geen wachten meer op de meteropnemer en geen eigen meterstanden doorgeven. Ook het aan- en afsluiten van je meter gebeurt voortaan op afstand [1].

Waarom is een digitale meter verplicht in België?

Europa heeft de invoering van digitale meters verplicht gesteld via EU-richtlijnen voor duurzaamheid [4]. Dit past in het streven naar klimaatneutraliteit tegen 2050 [10]. Daarbovenop stopten fabrikanten met de productie van oude analoge meters [4].

Vanaf wanneer is de digitale meter verplicht?

Fluvius startte in Vlaanderen in juli 2019 met het plaatsen van digitale meters [14]. Tegen eind 2024 moet minstens 80% van de woningen een digitale meter hebben, en uiterlijk op 1 juli 2029 zijn alle meters vervangen [7]. Heb je zonnepanelen die vóór 2021 in gebruik zijn genomen? Dan wordt de installatie vanaf 2025 verplicht [14]. Enkel gezinnen met een exclusief-nachttarief zonder zonnepanelen kunnen de plaatsing uitstellen tot 1 januari 2028 [14].

Weigeren is geen optie - bij hardnekkige weigering start de netbeheerder zelfs een juridische procedure [14].

Deze veranderingen brengt je digitale meter met zich mee

De digitale meter zorgt voor concrete wijzigingen op je energiefactuur. Hier zie je precies wat er verandert.

Geen terugdraaiende teller meer

Je digitale meter draait niet meer achteruit wanneer je overtollige energie op het net zet. Anders dan bij de analoge meter registreert deze meter afname en injectie apart. Je betaalt dus voor je werkelijke stroomverbruik, net zoals gezinnen zonder zonnepanelen. Voor de stroom die je 'verkoopt' ontvang je het injectietarief - dat ligt lager dan wat je betaalt voor afgenomen stroom [10].

Je verbruik nauwkeurig opvolgen

Via 'Mijn Fluvius' kun je voortaan je elektriciteits- en gasverbruik tot op het kwartier opvolgen. Al 1 op 3 gezinnen gebruikt dit platform [9]. Je ziet precies wanneer je verbruikspieken hebt en kunt patronen herkennen. Veel energieleveranciers bieden inmiddels apps aan voor nog meer inzicht, sommige zelfs met realtime monitoring via een dongle [9].

Capaciteitstarief: wat verandert er?

Sinds 2023 bereken je een deel van je nettarieven op basis van je piekvermogen (kW) - je hoogste verbruik in een kwartier per maand [11]. Het capaciteitstarief is geen extra kost, maar een andere verdeling van de netkosten [11].

Belangrijke details:

• Minimale maandpiek van 2,5 kW bij een digitale meter, ook bij lagere werkelijke pieken [11]

• Klassieke meters krijgen een vast bedrag (gelijk aan 2,5 kW), maar hogere kWh-tarieven [12]

Zonnepanelen en je digitale meter

Heb je zonnepanelen? Dan vervalt het prosumententarief zodra je digitale meter geplaatst wordt [10]. Installeerde je tussen 2014 en 2020 zonnepanelen? Dan kom je mogelijk in aanmerking voor een retroactieve investeringspremie [13].

Let op: je hebt slechts 6 maanden na plaatsing van je digitale meter om deze aan te vragen. 2025 is het laatste jaar hiervoor [1]. Installaties tussen 2006-2013 krijgen 0 euro premie, omdat deze al een rendement van 5% behaalden [1].

Ook je gasmeter wordt digitaal

Je gasverbruik wordt automatisch doorgegeven, dus geen meterstand meer noteren [4]. De digitale gasmeter werkt nauwkeuriger dan de klassieke versie, wat correctere facturen oplevert. Ook je gasverbruik kun je online monitoren en zo je verbruik verminderen [4].

Je installatie voorbereiden: praktische stappen

De digitale meter komt naar je toe - maar wanneer precies? Hier lees je hoe je je optimaal voorbereidt.

Wanneer ben jij aan de beurt?

Fluvius werkt gemeente per gemeente [14]. Wil je weten wanneer jouw woning aan de beurt is? Gebruik de planningschecker op de Fluvius-website met de EAN-code van je elektriciteitsfactuur [14]. Bepaalde groepen hebben voorrang: nieuwbouw, zonnepaneleneigenaars, budgetmeterklanten en woningen waar technische vervanging nodig is [15]. Heb je zonnepanelen? Dan ben je vanaf 2025 sowieso verplicht [14].

Afspraak regelen

Je krijgt een brief of e-mail met een voorgestelde installatiedatum [16]. Past het niet? Je kunt de afspraak gemakkelijk verzetten [2]. De metervervanging kost je niets [2].

Installatiedag: wat moet je doen?

Zorg dat je meters goed bereikbaar zijn [3]. Reken op ongeveer een uur zonder elektriciteit en/of gas [2]. Denk daarom aan het volgende:

• Zet elektrische apparaten uit of haal de stekker eruit

• Houd koelkast en diepvriezer gesloten

• Gebruik geen lift tijdens de werkzaamheden [17]

Weigeren lukt niet

Probeer je de installatie tegen te houden? Dat wordt duur [18]. Fluvius start dan een juridische procedure die je honderden euro's kan kosten [19].

Controle na installatie

Check je verbruik via Mijn Fluvius zodra je meter geïnstalleerd is. Ongeveer twee weken later krijg je meer informatie per e-mail [19].

Je digitale meter slim gebruiken: maximaal voordeel halen

Je digitale meter staat er. Nu begint het echte werk: slim energiebeheer dat je rekening doet dalen.

Monitor je verbruik via Mijn Fluvius

Het gratis platform Mijn Fluvius wordt al door 1 op 3 gezinnen gebruikt om hun energieverbruik op te volgen [9]. Je ziet precies hoeveel elektriciteit en gas je verbruikt, tot op het kwartier nauwkeurig, en detecteert gemakkelijk onverwachte pieken [9]. Voor de eerste keer inloggen gebruik je je eID of itsme®, daarna volstaat een gewoon wachtwoord [20].

P1- en S1-poort: je sleutel tot realtime data

De P1-poort van je meter verstuurt elke seconde je verbruiksgegevens, terwijl de S1-poort dit nog frequenter doet [21]. Deze poorten staan bij Fluvius standaard gesloten - je activeert ze via mijn.fluvius.be/poortbeheer [22]. Gelukt? Dan verschijnt er een pijltje boven 'GP' op je display [22].

Slimme apparaten: investering die zichzelf terugverdient

Op www.maakjemeterslim.be ontdek je tientallen apparaten voor koppeling aan je digitale meter [9]. Van eenvoudige dongles tot geavanceerde energiebeheersystemen - de keuze is groot. Een investering van 300 tot 500 euro betaalt zichzelf meestal binnen drie jaar terug [23].

Piekverbruik beheersen bespaart geld

Het capaciteitstarief maakt verbruik spreiden lonend [24]. Gebruik daarom nooit tegelijk je wasmachine, elektrisch fornuis én laadpaal [12]. Je maandpieken check je via Mijn Fluvius of door de groene knop op je meter in te drukken tot code 1.6.0 verschijnt [9].

Energie delen: nieuwe kansen vanaf 2022

Overschotten van je eigen energieopwekking kun je sinds 2022 delen of verkopen [25]. De mogelijkheden:

• Energiedelen tussen je eigen woningen

• Energiedelen binnen hetzelfde gebouw

• Persoon-aan-persoonverkoop

Belangrijk: iedereen moet een digitale meter hebben en meetregime 3 activeren [26].

Jouw data, jouw controle

Je verbruiksgegevens blijven van jou [8]. Derden krijgen alleen toegang met jouw uitdrukkelijke toestemming [5]. Via Mijn Fluvius bepaal je wie toegang heeft en schakel je de P1- en S1-poorten naar wens aan of uit [6].

Je hebt nu de tools in handen

De digitale meter komt eraan - dat staat vast. Tegen 2029 hebben alle Vlaamse woningen er één, zonnepaneleneigenaars al vanaf 2025.

Maar je weet nu precies wat je kunt verwachten. Je snapt hoe het capaciteitstarief werkt, je weet wanneer je aan de beurt bent via de planningschecker, en je hebt concrete tips om slim om te gaan met je nieuwe meter.

Het mooie? Je krijgt veel meer controle over je energieverbruik. Via Mijn Fluvius zie je precies waar je energie naartoe gaat. Met een P1-poort of slimme apparaten krijg je nog meer inzicht. En door je verbruik te spreiden, hou je je piekvermogens - en dus je rekening - onder controle.

Weigeren is geen optie, maar dat hoeft ook niet. Deze meter biedt kansen om bewuster met energie om te gaan en uiteindelijk te besparen op je energiekosten.

Bij June Energy helpen we je om nog slimmer om te gaan met je energieverbruik. Onze tools en expertise ondersteunen je om het maximale uit je digitale meter te halen.

Key Takeaways

De digitale meter wordt verplicht in België tegen 2029, met voorrang voor zonnepaneleneigenaars vanaf 2025. Hier zijn de essentiële punten om je optimaal voor te bereiden:

• Controleer je planning: Gebruik de Fluvius planningschecker met je EAN-code om te weten wanneer je aan de beurt bent voor installatie.

• Bereid je voor op het capaciteitstarief: Spreid je energieverbruik om pieken te vermijden - gebruik niet tegelijk wasmachine, fornuis en andere energieverslinders.

• Activeer de P1-poort na installatie: Hiermee krijg je realtime inzicht in je verbruik en kun je slimme apparaten koppelen voor beter energiebeheer.

• Monitor je verbruik via Mijn Fluvius: Volg je elektriciteits- en gasverbruik tot op het kwartier op om bewuster met energie om te gaan.

• Zonnepaneleneigenaars: Vraag binnen 6 maanden na installatie je retroactieve investeringspremie aan - 2025 is het laatste jaar hiervoor.

De digitale meter biedt uiteindelijk meer controle over je energieverbruik en -kosten. Door de nieuwe mogelijkheden slim te benutten, kun je je energierekening effectief beheersen en bijdragen aan een duurzamere toekomst.

FAQs

Q1. Wanneer wordt de digitale meter verplicht in België? De digitale meter wordt stapsgewijs ingevoerd. In Vlaanderen moet 80% van de woningen een digitale meter hebben tegen eind 2024, met volledige uitrol tegen 2029. Voor eigenaars van zonnepanelen wordt de installatie verplicht vanaf 2025.

Q2. Wat zijn de belangrijkste veranderingen met een digitale meter? De digitale meter meet afname en injectie apart, communiceert automatisch met de netbeheerder, en geeft meer inzicht in je verbruiksprofiel. Er is geen terugdraaiende teller meer en je betaalt deels op basis van je piekvermogen via het capaciteitstarief.

Q3. Hoe kan ik mijn energieverbruik opvolgen met een digitale meter? Je kunt je elektriciteits- en gasverbruik tot op het kwartier nauwkeurig volgen via het online platform 'Mijn Fluvius'. Daarnaast kun je slimme apparaten koppelen aan je meter voor nog gedetailleerder inzicht en beheer van je energieverbruik.

Q4. Wat moet ik doen op de dag van de installatie van mijn digitale meter? Zorg dat je meters goed bereikbaar zijn en houd rekening met ongeveer een uur zonder elektriciteit en/of gas. Zet elektrische apparaten uit of trek ze uit het stopcontact, en gebruik geen lift tijdens de werkzaamheden.

Q5. Kan ik de installatie van een digitale meter weigeren? Nee, de installatie van een digitale meter is verplicht en kan niet geweigerd worden. Bij hardnekkige weigering kan de netbeheerder zelfs een juridische procedure opstarten, wat kan leiden tot hoge kosten.