June Beschermt Je Injectietarief Zonnepanelen Tegen Negatieve Prijzen

Wist je dat de eerste contracten met negatieve injectietarief zonnepanelen al een realiteit zijn? Inderdaad, je leest het goed! Je moet mogelijk betalen om je overtollige zonnestroom op het net te zetten.

In 2022 zagen we extreme prijsschommelingen: terwijl de hoogste gemiddelde uurprijs voor elektriciteit 871 euro per megawattuur bedroeg, dook deze in dezelfde periode tot wel -100 euro per megawattuur. Deze schommelingen ontstaan vooral op zonnige weekendmiddagen wanneer zonnepanelen volop produceren maar de vraag naar stroom laag blijft.

Het wordt daarom steeds belangrijker om niet alleen je afnametarief in de gaten te houden, maar ook wat je betaalt voor injectie. Met het juiste injectietarief voor je zonnepanelen kan je duizenden euro's besparen of juist verliezen. Steeds meer Vlamingen spelen hierop in - het aantal aanvragen voor thuisbatterijen steeg in het laatste kwartaal vorig jaar met maar liefst 265%, van 726 naar 2.649 aanvragen.

Bij June Energy helpen we je om door deze complexe materie heen te navigeren. In deze praktische gids leggen we je uit wat negatieve injectietarieven precies zijn, hoe je slim kunt omgaan met je zonne-energie, en hoe je het beste injectietarief voor je zonnepanelen kunt veiligstellen.

Wat zijn negatieve injectietarieven en waarom zijn ze belangrijk?

Negatieve injectietarieven zijn een nieuw fenomeen in de energiewereld waarbij je als eigenaar van zonnepanelen moet betalen om je overtollige stroom op het net te zetten, in plaats van hiervoor vergoed te worden. Begrijp je wat dit betekent voor jouw energiefactuur? Laten we het eenvoudig uitleggen.

Hoe ontstaan negatieve prijzen op zonnige dagen?

Op zonnige dagen, vooral in het weekend, produceren alle zonnepanelen in België tegelijk veel elektriciteit. Dit zorgt voor een overschot aan stroom op het net, terwijl de vraag op dat moment vaak laag blijft [13]. In 2024 waren er al 229 uren waarbij de stroomprijs nul of zelfs negatief was [13]. De reden? Het elektriciteitsnet moet altijd in balans zijn - er mag niet meer stroom geproduceerd worden dan er verbruikt wordt [12].

Het probleem wordt steeds groter. Het aantal uren met negatieve prijzen neemt jaarlijks toe. In 2024 waren er maar liefst 404 uren met negatieve energieprijzen. Dit is bijna 10% van de tijd waarin zonnepanelen energie kunnen opwekken [12].

Wat betekent dit voor je zonnepanelen injectietarief?

Voor jou als eigenaar van zonnepanelen betekent dit dat het injectietarief steeds lager wordt. Ter vergelijking: de gemiddelde terugleververgoeding in september 2022 bedroeg nog 28 cent per kWh, maar begin 2024 is dit gedaald naar slechts 2,5 à 3 cent per kWh [12].

Bij dynamische energiecontracten betaal je direct wanneer de prijzen negatief zijn, maar nu dreigt dit ook bij klassieke variabele contracten. Een voorbeeld: klanten met het contract "Smart variabel" van Octa+ moesten in april gemiddeld 1 cent per teruggeleverde kilowattuur betalen [13].

Waarom je soms moet betalen om stroom te leveren

Energieleveranciers krijgen te maken met extra kosten door de toename van zonne-energie [6]. Deze kosten bestaan uit:

1. Onbalanskosten: Wanneer vraag en aanbod van stroom niet overeenkomen, moeten leveranciers extra stroom inkopen tegen hoge prijzen of overschotten verkopen tegen lage prijzen [6].

2. Profileringskosten: Deze ontstaan wanneer leveranciers dure stroom moeten inkopen bij hoge vraag, terwijl ze goedkope stroom moeten terugnemen bij overproductie [4].

Vroeger werden deze kosten verwerkt in het standaard stroomtarief. Dit betekende dat iedereen eraan meebetaalde, ook mensen zonder zonnepanelen. Met negatieve injectietarieven worden deze kosten eerlijker verdeeld. Alleen eigenaars van zonnepanelen dragen bij aan de kosten die hun overtollige productie veroorzaakt [6].

Slim omgaan met je zonne-energie

Nu negatieve injectietarieven steeds vaker voorkomen, wordt het slim benutten van je eigen zonne-energie belangrijker dan ooit. Een gemiddeld huishouden verbruikt namelijk slechts 30% van zijn zelf opgewekte zonnestroom [7]. Door bewust om te gaan met je energieverbruik kun je dit percentage verhogen en zo minder afhankelijk worden van ongunstige injectietarieven.

Gebruik je toestellen overdag

De meeste zonnepanelen wekken het meeste stroom op tussen 11 en 15 uur, met een piek rond 14 uur in de zomer [8]. Stem je energieverbruik hierop af door grote stroomverbruikers zoals wasmachine, vaatwasser en droogkast op deze momenten te laten draaien. Hiermee kun je je zelfverbruik verhogen van ongeveer 30% naar zo'n 35% [9].

Zet deze apparaten niet tegelijk aan, maar na elkaar. Vooral het startmoment vraagt veel stroom - wasprogramma's hebben bijvoorbeeld het eerste uur de meeste energie nodig [10]. Let op: voor de brandveiligheid is het niet aangeraden om toestellen te laten draaien als er niemand thuis is [8].

Plan je verbruik met een timer of app

Veel moderne apparaten hebben een ingebouwde timer waarmee je de start kunt programmeren [9]. Daarnaast zijn er energieverbruiksmanagers die je helpen bij het monitoren van je stroomverbruik. Deze komen in twee types:

• Realtime energieverbruiksmanagers (P1-systemen) tonen direct je verbruik via een app of wanddisplay. Hiermee zie je meteen het effect als je apparaten aan- of uitzet [7].

• Vertraagde energieverbruiksmanagers (P4-systemen) lezen je slimme meter dagelijks uit en tonen je verbruik met vertraging [7].

Verhoog je zelfverbruik met een energiemanagementsysteem (EMS)

Een energiemanagementsysteem (EMS) gaat nog een stap verder door automatisch de energiestromen in je huis te beheren. Het coördineert productie, consumptie en eventuele opslag van energie [11]. Bovendien kan een EMS grootverbruikers zoals een warmtepomp of laadpaal slim aansturen op basis van je zonnestroom, waarmee je honderden euro's per jaar kunt besparen [11].

Door energieverschuiving (energy shifting) spreidt je EMS je verbruik over de dag en maakt het optimaal gebruik van dynamische tarieven [11]. Sommige systemen kunnen zelfs voorspellen wanneer het beste moment is om energie te kopen, verkopen of op te slaan, rekening houdend met weersvoorspellingen [12].

Hoewel een EMS een investering vraagt, betaalt deze zich terug door verhoogd zelfverbruik en minder afhankelijkheid van het net – precies wat je nodig hebt bij negatieve injectietarieven voor zonnepanelen.

Technologieën die je helpen besparen

Met de juiste technologieën haal je veel meer rendement uit je zonnepanelen, zeker nu injectietarieven steeds ongunstiger worden. Door te kiezen voor slimme oplossingen bespaar je niet alleen geld, maar word je ook minder afhankelijk van het elektriciteitsnet.

Is een thuisbatterij de investering waard?

Een thuisbatterij slaat je overtollige zonnestroom op voor wanneer je die echt nodig hebt. Voor een gezin met een gemiddeld verbruik van ongeveer 3.500 kWh per jaar kan een batterij van 4 kWh al voldoende zijn. Dit kost gemiddeld €4.400 (inclusief plaatsing en 6% btw). Met zonnepanelen en een thuisbatterij stijgt je jaarlijks zelfverbruik van gemiddeld 28% naar zo'n 68%.

Let bij de aankoop van een thuisbatterij op deze punten:

• Opslagcapaciteit: Voor elke kWp aan zonnepanelen is ongeveer 1 kWh batterijcapaciteit aan te raden

• Rendement: Een hoger rendement betekent minder energieverlies tijdens het laad- en ontlaadproces

• Aantal laadcycli: Dit bepaalt hoe lang je batterij meegaat - een exemplaar met 8.000 laadcycli gaat ongeveer 22 jaar mee

De kosten zijn in eerste instantie hoog, maar met dynamische energiecontracten en slimme sturing kunnen thuisbatterijen nu al rendabel zijn.

Slim laden van je elektrische wagen

Je elektrische auto opladen met je eigen zonnestroom is een slimme manier om je injectietarief te optimaliseren. Een slimme laadpaal zoals de Wallbox Pulsar Plus meet continu hoeveel stroom beschikbaar is en past het laadvermogen daarop aan.

Voor een gemiddelde elektrische auto die jaarlijks 15.000 kilometer rijdt, heb je ongeveer 8 zonnepanelen nodig om de benodigde 2.490 kWh op te wekken. Met Dynamic Load Balancing voorkom je daarbij overbelasting van je elektriciteitsnetwerk.

Ook load shifting biedt uitkomst: hierbij laadt je auto automatisch op tijdens daluren of wanneer je zonnepanelen volop produceren.

Wat doet een slimme meter precies?

Een slimme meter geeft je direct inzicht in je energieverbruik en -productie. Dit helpt je bewuster om te gaan met energie en je kosten te verlagen. Met een slimme meter kun je:

• Je kwartierverbruik bekijken om piekmomenten te identificeren

• Je zelfverbruik verhogen door apparaten aan te zetten wanneer je panelen het meest produceren

• Via gebruikerspoorten extra apparatuur zoals een energiemanagementsysteem aansluiten

Vanaf 2025 zijn digitale meters verplicht voor alle eigenaars van zonnepanelen in Vlaanderen, wat de overstap naar deze slimme technologieën eenvoudiger maakt.

Het juiste energiecontract kiezen

Bij het kiezen van een energiecontract voor je zonnepanelen is het cruciaal om niet alleen naar je afnametarief te kijken, maar ook naar wat je krijgt of betaalt voor injectie. Een slimme keuze kan honderden euro's verschil maken op je jaarlijkse energiefactuur.

Vast of dynamisch injectietarief: wat is het verschil?

Energieleveranciers bieden verschillende soorten injectietarieven aan:

Een vast injectietarief blijft gedurende je contract onveranderd. Dit geeft zekerheid - je weet precies wat je per geïnjecteerde kWh ontvangt. Momenteel bieden slechts enkele leveranciers zoals Ecopower, Elegant en Trevion vaste injectietarieven aan [21].

Een variabel injectietarief wordt maandelijks of per kwartaal aangepast aan de marktprijzen. De meeste leveranciers werken met variabele tarieven, zelfs als je afnametarief vast is [21].

Een dynamisch injectietarief volgt de uurprijzen op de energiebeurs. Je krijgt meer tijdens piekmomenten, maar loopt ook het risico op negatieve tarieven bij overaanbod [22].

Hoe vergelijk je injectietarieven tussen leveranciers?

Om het beste injectietarief voor jouw situatie te vinden, kan je de V-test van de VREG gebruiken. Deze onafhankelijke vergelijker toont alle beschikbare terugleveringscontracten met hun voorwaarden [23].

Let bij het vergelijken op:

• De verhouding tussen je afname en injectie

• Of je leverancier een jaarlijkse bijdrage vraagt

• Of je ook een afnamecontract bij dezelfde leverancier moet hebben

Weet dat het contract met de hoogste injectievergoeding niet altijd het voordeligst is. Veel hangt af van jouw persoonlijk verbruiksprofiel [2].

Wat is het hoogste injectietarief op dit moment?

In mei 2025 varieert het injectietarief in Vlaanderen van 0,14 cent tot 9,56 cent per kWh [1]. Bolt biedt momenteel het hoogste injectietarief van 9,56 cent/kWh, gevolgd door Luminus ComfyFlex met 5,5 cent/kWh [1].

Er zijn ook leveranciers met negatieve injectietarieven, waarbij je moet betalen om stroom te leveren. Octa+ rekent in sommige contracten 0,49 cent per kWh aan, terwijl TotalEnergies zelfs 1,36 cent per kWh aanrekent [1].

Bij het kiezen van een energiecontract is het slim om een vergelijking te maken op basis van je jaarlijkse verbruik én injectie. Je persoonlijke injectie- en afnamegegevens vind je op het online platform van je digitale meter [21].

Bescherm jezelf tegen negatieve injectietarieven

Negatieve injectietarieven vormen een nieuwe uitdaging voor eigenaars van zonnepanelen in België. Deze verandering vraagt om een slimme aanpak om je investering te beschermen en zelfs winstgevend te houden, ondanks de wijzigende marktomstandigheden.

Het aantal uren met negatieve energieprijzen stijgt elk jaar. Daarom is het slim omgaan met je zelf opgewekte energie geen luxe meer, maar een noodzaak. Je kunt beginnen met eenvoudige aanpassingen, zoals het inschakelen van elektrische toestellen tijdens de piekuren van je zonnepanelenproductie. Daarna kun je overwegen om te investeren in slimmere oplossingen zoals energiemanagementsystemen of een thuisbatterij.

De basis van een goede strategie blijft echter het kiezen van het juiste energiecontract. Vergelijk zorgvuldig de verschillende aanbieders en hun injectietarieven. Houd hierbij rekening met je eigen verbruiksprofiel en de balans tussen wat je afneemt en injecteert.

Het goede nieuws is dat je niet machteloos staat tegenover deze veranderingen. Met de juiste technologieën en een doordachte aanpak kun je nog steeds maximaal profiteren van je zonnepanelen. Thuisbatterijen, slimme meters en energiebeheersystemen bieden allemaal mogelijkheden om je zelfverbruik te verhogen en minder afhankelijk te worden van het net.

Uiteindelijk draait alles om bewustwording en aanpassing. Door je vertrouwd te maken met je energiepatronen en de beschikbare technologische oplossingen, kun je belangrijke stappen zetten om je energiekosten onder controle te houden, zelfs wanneer injectietarieven negatief worden.

Bij June Energy helpen we je niet alleen om je verbruik te monitoren, maar ook om slimmer en efficiënter met energie om te gaan. Onze innovatieve tools en adviesdiensten zijn er om jou te ondersteunen in deze energietransitie. Samen zorgen we ervoor dat je zonnepanelen een waardevolle investering blijven, nu en in de toekomst.

FAQs

Q1. Wat zijn negatieve injectietarieven en hoe ontstaan ze? Negatieve injectietarieven ontstaan wanneer er een overschot aan zonne-energie is, vooral op zonnige dagen met weinig verbruik. Dit betekent dat zonnepaneeleigenaren soms moeten betalen om hun overtollige stroom op het net te zetten, in plaats van er een vergoeding voor te ontvangen.

Q2. Hoe kan ik slim omgaan met mijn zonne-energie om negatieve injectietarieven te vermijden? U kunt uw zelfverbruik verhogen door grote stroomverbruikers zoals wasmachines en vaatwassers overdag te gebruiken wanneer uw zonnepanelen het meest produceren. Ook kunt u een timer of app gebruiken om uw verbruik te plannen en een energiemanagementsysteem overwegen voor automatisch beheer van uw energiestromen.

Q3. Is een thuisbatterij een goede investering om negatieve injectietarieven tegen te gaan? Een thuisbatterij kan inderdaad helpen bij het opslaan van overtollige zonne-energie voor later gebruik. Voor een gemiddeld gezin kan een 4 kWh batterij het jaarlijkse zelfverbruik verhogen van 28% naar ongeveer 68%. Hoewel de initiële kosten hoog zijn, kunnen thuisbatterijen rendabel zijn, vooral in combinatie met dynamische energiecontracten.

Q4. Wat is het verschil tussen vaste, variabele en dynamische injectietarieven? Vaste injectietarieven blijven ongewijzigd gedurende de contractperiode. Variabele tarieven worden periodiek aangepast aan de marktprijzen. Dynamische tarieven volgen de uurprijzen op de energiebeurs, wat hogere vergoedingen kan opleveren tijdens piekmomenten, maar ook risico's op negatieve tarieven bij overaanbod.

Q5. Hoe kies ik het beste energiecontract voor mijn zonnepanelen? Vergelijk verschillende aanbieders en hun injectietarieven met behulp van onafhankelijke vergelijkers zoals de V-test van de VREG. Houd rekening met uw persoonlijke verbruiksprofiel, de verhouding tussen afname en injectie, en eventuele bijkomende kosten. Het contract met de hoogste injectievergoeding is niet altijd het voordeligst, dus maak een zorgvuldige afweging op basis van uw specifieke situatie.