Vast vs. Variabel Energiecontract 2025: Bespaar Tot €500 Per Jaar

Sta je voor de keuze tussen een vast of variabel energiecontract in 2025? Geen eenvoudige beslissing, want de prijsverschillen zijn dit jaar groter dan ooit. Voor aardgas betaal je met het goedkoopste vaste contract maar liefst 37% meer dan met het goedkoopste variabele contract, zo blijkt uit CREG-cijfers van oktober 2024 [5] [2]. Voor elektriciteit loopt dit verschil op tot 30% [5][-4].

Hoe komt dat zo? Variabele tarieven kelderden in 2024 met maar liefst 56% ten opzichte van 2023, terwijl vaste tarieven slechts 11% daalden [5][-4]. Ook begin 2025 blijven vaste contracten gemiddeld 30% duurder dan variabele contracten [2]. Dit vertaalt zich rechtstreeks naar je energiefactuur. De Vlaamse energieregulator becijferde dat gezinnen vorig jaar gemiddeld €630 extra betaalden voor een vast contract [2].

Wat is dan de slimste keuze? Een goed gekozen energiecontract bespaart je tot €500 per jaar, afhankelijk van je verbruikspatroon. Daarbovenop bieden verschillende leveranciers welkomstkortingen tot meer dan €700 voor een gemiddeld verbruik [2].

Bij June Energy helpen we je door de jungle van energiecontracten. We zetten de prijsontwikkelingen op een rijtje, vergelijken de voor- en nadelen van beide contracttypes, en geven je concrete tips om slim te besparen op je energiekosten.

Prijsontwikkelingen en markttrends in 2024-2025

De energiemarkt kende in 2024-2025 behoorlijke ups en downs. Wil je een goede keuze maken tussen een vast of variabel energiecontract, dan zijn deze ontwikkelingen cruciaal om te begrijpen.

Gas- en stroomprijzen: pieken en dalingen in 2024

Het jaar 2024 bracht een achtbaan aan prijsbewegingen. De eerste jaarhelft bleef relatief rustig, maar daarna begonnen de prijzen weer flink te stijgen. De gasprijs op de Nederlandse TTF-markt – dé Europese maatstaf – klom in november 2024 naar het hoogste peil in 20 maanden [1]. West-Europa, dat net begon te herstellen van de energiecrisis van 2022, voelde dit direct in de portemonnee.

Het grote verschil? Variabele tarieven kelderden met 56% ten opzichte van 2023, terwijl vaste tarieven amper 11% daalden. Hierdoor ontstond die forse kloof van tot 37% tussen beide contracttypes.

Wat zeggen de cijfers van januari en februari 2025?

De gemiddelde energierekening van januari 2025 kwam uit op €2.065 per jaar – €43 minder dan in januari 2024 [2]. Deze daling kwam vooral door lagere leveringstarieven (min €65), ondanks een hoger gasverbruik. Maar sinds de tweede helft van 2024 trekken zowel gas- als stroomprijzen weer aan [2].

Ondertussen schoten de transportkosten omhoog: 6,5% voor gas en 12,4% voor elektriciteit. Dat ligt flink boven de inflatie van 3,3% [2]. Het koude winterweer van februari 2025 dreef de Europese gasprijs door snelle voorraadonttrekking naar een tweejarig hoogtepunt van meer dan €95,42 per vat [3].

Geopolitieke invloeden en weersomstandigheden

Geopolitiek en weer blijven de energieprijzen sterk beïnvloeden. De energiemarkten van 2025 zijn verre van stabiel door voortdurende schommelingen in gas-, elektriciteits- en CO₂-prijzen [4]. De oorlog in Oekraïne en internationale handelsspanningen houden de markten in hun greep.

Het winterweer van begin 2025 illustreert hoe kwetsbaar de energiemarkt is. Door de kou liepen de gasopslagen sneller leeg dan de voorgaande twee jaar [3]. Tegen februari 2025 zakte de vullingsgraad van Nederlandse gasopslagen tot 24,9% [5] – genoeg om de prijzen weer omhoog te jagen.

Deze marktdynamiek heeft directe gevolgen voor je portemonnee. Begrijp je deze trends, dan maak je een betere keuze tussen vast en variabel.

Vast vs. variabel: prijsverschillen en besparingspotentieel

De kloof tussen vaste en variabele energiecontracten is dit jaar groter dan gebruikelijk, wat je als consument flinke kansen biedt om te besparen.

Jaarlijkse kostenvergelijking bij gemiddeld verbruik

Februari 2025 toonde een prijsverschil van 30% tussen vaste en variabele contracten [6]. Variabele tarieven reageren namelijk direct op marktbewegingen en profiteerden volop van de dalende energieprijzen. Vaste contracten daarentegen bevatten een risicopremie die deze prijsdaling afremt. Normaal gesproken schommelt dit verschil tussen 20 en 25%, maar de huidige kloof is dus opvallend breed [7].

Voorbeeldberekening: tot €500 verschil per jaar

Voor een gemiddeld huishouden betekent de juiste contractkeuze een besparing tot €500 per jaar [8]. Nog concreter: Vlaamse gezinnen betaalden in 2024 gemiddeld €630 extra voor een vast contract [9]. Energiespecialisten hanteren een simpele vuistregel: variabel wordt interessant vanaf een prijsverschil van 5 à 6%. Loopt het verschil op tot 14 à 15%? Dan is variabel duidelijk de betere keuze [10].

Regionale verschillen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië

Ook je woonplaats bepaalt mee wat je betaalt. Regionale prijsverschillen zijn aanzienlijk: Vlaamse gezinnen geven jaarlijks €260 minder uit aan gas dan hun Waalse buren (€1.643 versus €1.902) [11]. Brussel positioneert zich tussen beide regio's in [12]. Deze verschillen ontstaan door lokale netwerktarieven, infrastructuurinvesteringen en regionale regelgeving. Brussel kampt bovendien met beperkte concurrentie tussen leveranciers [12].

Voor- en nadelen van beide contracttypes

De keuze tussen vast of variabel energiecontract beïnvloedt niet alleen je energierekening, maar ook je gemoedsrust. Beide opties hebben specifieke kenmerken die belangrijk zijn voor je beslissing.

Voordelen van een vast energiecontract

Een vast energiecontract biedt vooral zekerheid. Je weet precies wat je maandelijks betaalt, ongeacht schommelingen op de energiemarkt [13]. Dit maakt budgetteren aanzienlijk eenvoudiger. Bovendien ben je beschermd tegen prijsstijgingen - zelfs als de marktprijzen omhoogschieten, blijf jij hetzelfde tarief betalen [13]. Vaste contracten worden daarom vaak vergeleken met een verzekering: je betaalt een risicopremie van ongeveer 20% om het risico op prijsstijgingen af te kopen [14].

Nadelen van een vast energiecontract

Het grootste nadeel van een vast contract is dat je niet profiteert van prijsdalingen op de energiemarkt [13]. Daarnaast rekenen veel leveranciers opzegboetes voor vroegtijdige beëindiging [13]. Je zit vast voor de volledige looptijd, wat je flexibiliteit beperkt om over te stappen naar voordeligere aanbiedingen.

Voordelen van een variabel energiecontract

Met een variabel contract spring je meteen mee op de golfbeweging van de energiemarkt [13]. Dalen de prijzen? Dan profiteer je er direct van. Variabele contracten zijn doorgaans ook vriendelijker voor je portemonnee - zowel de vaste vergoeding als de prijs per kWh ligt vaak lager [15]. Daarnaast geniet je van meer vrijheid: overstappen naar een ander contract kan zonder opzegboete [15]. Steeds meer Vlaamse gezinnen kiezen hiervoor - slechts 25% heeft nog een vast contract [9].

Nadelen van een variabel energiecontract

Het grootste risico? Onzekerheid over je maandelijkse kosten. Stijgen de energieprijzen plots, dan merk je dat meteen in je factuur [13]. Grote prijsschommelingen kunnen je jaarafrekening danig opschudden als je voorschot niet regelmatig wordt bijgestuurd [15].

Wanneer is zekerheid belangrijker dan flexibiliteit?

Hier komt je persoonlijke voorkeur om de hoek kijken. Slaap je beter met de wetenschap dat je energiefactuur stabiel blijft? Dan is een vast contract waarschijnlijk jouw ding [6]. Vooral bij een hoog energieverbruik kan die voorspelbaarheid aantrekkelijk zijn [6]. Experts geven deze vuistregel mee: bij een prijsverschil van 5-6% kan een vast contract nog interessant zijn, maar bij 14-15% verschil ga je beter voor variabel [14].

Advies van experts en overstaptips

Energiespecialisten hebben duidelijke richtlijnen voor wie de beste keuze wil maken. Hun praktische tips helpen je om slim te switchen en onnodige kosten te vermijden.

Wanneer overstappen naar vast volgens de CREG?

De CREG adviseert om jaarlijks de CREG Scan uit te voeren, het beste wanneer je jaarafrekening binnenkomt [16]. Experts wijzen op een interessant patroon: het voorjaar biedt traditioneel de gunstigste momenten voor een vast contract. Maart en april tonen gemiddeld lagere prijzen [17].

De vuistregel is simpel. Een stabiele markt maakt een vast contract aantrekkelijk voor gemoedsrust, terwijl dalende prijzen variabele contracten voordeliger maken. Een CREG-onderzoek uit juli 2023 toonde aan dat 2 miljoen Belgische gezinnen €150 tot €300 konden besparen door een slimmer contract [18].

Let op met opzegvergoedingen en contractduur

Sinds 1 juni 2023 werken opzegvergoedingen anders. Je betaalt nu het werkelijke verlies dat je leverancier lijdt door je vroegtijdige vertrek [19]. Heb je een ouder contract van vóór 1 juni 2023? Dan geldt nog de oude, lagere opzegboete [20].

Reken op een opzegtermijn van 4 weken [16]. Vaste vergoedingen worden vaak volledig aangerekend, ook bij vroegtijdige opzegging [21]. Brusselaars hebben een bijzonderheid: daar geldt een minimale contractduur van drie jaar, ongeacht het contracttype [22].

Gebruik energievergelijkers voor actuele deals

De CREG Scan vergelijkt je huidige contract met alle beschikbare opties [17]. Kies voor vergelijkers met het CREG-vertrouwensmerk, zoals de V-test® van de VREG die alle Vlaamse contracten toont [19].

Overstappen kost je niets. Je nieuwe leverancier regelt alles, inclusief de opzegging bij je huidige leverancier [23]. Heb je zonnepanelen? Plan je switch dan samen met de jaarlijkse meteropname [23]. Reken op ongeveer vier weken voor de volledige afhandeling [16].

Vergelijkingstabel

Wil je de belangrijkste verschillen tussen vast en variabel op een rijtje? Deze tabel geeft je een helder overzicht van wat beide contracttypes betekenen voor jouw portemonnee.

Deze vergelijking toont waarom variabele contracten momenteel zo populair zijn. Bij June Energy helpen we je om de juiste keuze te maken op basis van jouw specifieke situatie en energieverbruik.

Wat betekent dit nu voor jou?

De keuze tussen vast en variabel is geen black-and-white verhaal. Het prijsverschil van 30% tussen beide contracttypes maakt het verschil tussen honderden euro's besparen of extra betalen. Simpel gezegd: variabel wint momenteel de prijsstrijd, maar vast biedt je zekerheid.

Je risicoprofiel bepaalt wat het beste past. Hou je van voorspelbare maandelijkse kosten? Dan betaal je graag die 20% risicopremie voor een vast contract. Kun je leven met wat onzekerheid voor lagere kosten? Ga dan voor variabel, zeker bij de huidige prijsverschillen van 14-15%.

Vergeet ook je regio niet. Woon je in Vlaanderen? Dan heb je al een voordeel van €260 per jaar op gas vergeleken met Wallonië. Woon je in Brussel? Je zit ergens tussen beide in.

Het belangrijkste advies? Blijf actief je contract vergelijken. De CREG Scan helpt je daarbij, net zoals de V-test van de VREG. Het voorjaar blijft een goed moment om naar vast over te stappen als de prijzen wat zakken.

Bij June Energy monitoren we niet alleen je verbruik, maar helpen we je ook de beste keuzes te maken voor je energiecontract. Want elke euro die je bespaart op je energiefactuur, hou je zelf in je portemonnee. En dat loont de moeite, toch?

Key Takeaways

De keuze tussen een vast of variabel energiecontract kan je tot €500 per jaar besparen, afhankelijk van marktomstandigheden en je persoonlijke situatie.

• Variabele contracten zijn in 2025 gemiddeld 30% goedkoper dan vaste contracten door sterkere prijsdalingen • Vaste contracten bieden zekerheid tegen prijsstijgingen maar kosten ongeveer 20% extra als "risicopremie" • Kies variabel wanneer het prijsverschil groter is dan 14-15%, vast bij verschillen kleiner dan 5-6% • Vlaamse gezinnen betalen jaarlijks €260 minder voor gas dan Waalse huishoudens door regionale verschillen • Gebruik jaarlijks de CREG Scan om je contract te vergelijken en overstappen is gratis via je nieuwe leverancier

Het voorjaar is traditioneel het beste moment om naar een vast contract over te stappen vanwege lagere prijzen. Ongeacht je keuze blijft regelmatig vergelijken essentieel om optimaal te besparen op je energiekosten.

FAQs

Q1. Is een vast of variabel energiecontract voordeliger in 2025? In 2025 zijn variabele contracten gemiddeld 30% goedkoper dan vaste contracten. Echter, de beste keuze hangt af van uw persoonlijke situatie en risicobereidheid. Bij een prijsverschil groter dan 14-15% is variabel vaak voordeliger, terwijl vast meer zekerheid biedt bij kleinere verschillen.

Q2. Hoeveel kan ik besparen door het juiste energiecontract te kiezen? Een gemiddeld gezin kan tot €500 per jaar besparen door de juiste keuze tussen vast en variabel. In sommige gevallen kan het verschil zelfs oplopen tot €630 per jaar, afhankelijk van uw verbruik en de actuele marktomstandigheden.

Q3. Wat zijn de voordelen van een vast energiecontract? Een vast contract biedt prijszekerheid en bescherming tegen onverwachte prijsstijgingen. Het maakt budgetteren eenvoudiger omdat u precies weet wat u maandelijks betaalt, ongeacht schommelingen op de energiemarkt.

Q4. Wanneer is het beste moment om over te stappen naar een nieuw energiecontract? Experts adviseren om in het voorjaar, met name maart en april, over te stappen naar een vast contract vanwege de doorgaans lagere prijzen. Het is aan te raden minstens jaarlijks uw contract te evalueren, bij voorkeur wanneer u uw jaarlijkse afrekeningsfactuur ontvangt.

Q5. Zijn er regionale verschillen in energieprijzen in België? Ja, er zijn aanzienlijke regionale prijsverschillen. Vlaamse gezinnen betalen gemiddeld €260 minder per jaar voor gas dan Waalse gezinnen. Brusselse prijzen liggen meestal tussen die van Vlaanderen en Wallonië in. Deze verschillen ontstaan door lokale netwerktarieven en regionale regelgeving.