Digitale Meter Weigeren: Stap-voor-Stap Handleiding & Belangrijke Gevolgen

Wist je dat 1 op 3 consumenten de digitale meter weigert, terwijl dit vanaf 2025 absoluut verplicht wordt? [5]

De digitale meter zorgt al jaren voor discussie in Vlaanderen. Niet iedereen staat te springen om zijn oude meter in te ruilen voor een digitale versie. Ongeveer 80% van de Vlaamse huishoudens heeft ondertussen al een digitale meter [19], en bij zonnepaneeleigenaars is dat zelfs 81% [19]. Maar voor wie nog twijfelt, loopt de tijd nu echt op.

Eigenaar van zonnepanelen? Dan kun je nog tot 1 januari 2025 uitstel krijgen voor de installatie [5]. Daarna valt het doek definitief. Fluvius en de Vlaamse overheid hebben hun planning duidelijk gemaakt: tegen 31 december 2024 moet minstens 80% van alle digitale meters geplaatst zijn [19].

Twijfel je nog steeds over die digitale meter? Of vraag je je af wat er precies gebeurt als je blijft weigeren? We leggen je helder uit wat je rechten zijn, welke gevolgen een weigering heeft, en waarom de overstap misschien toch niet zo slecht is als je denkt.

Mag je de digitale meter weigeren?

Het antwoord is helder: nee, een digitale meter weigeren kan niet zomaar in Vlaanderen. Volgens de wet is de digitale meter verplicht en mag je de installatie niet tegenhouden. Toch zijn er enkele tijdelijke uitzonderingen waar je misschien nog van kunt profiteren.

Wat zegt de wetgeving precies?

Vlaanderen heeft de digitale meter wettelijk verplicht gemaakt. Deze regel komt rechtstreeks uit Europa: digitale meters worden verplicht wanneer een kostenbatenanalyse positief uitvalt [19]. Dat is hier het geval, dus plaatst Fluvius sinds 1 juli 2019 alleen nog maar digitale meters voor elektriciteit en aardgas [19].

Het Energiedecreet legt deze verplichting vast. Fluvius krijgt van de overheid de opdracht om deze meters te plaatsen - het hoort bij hun verantwoordelijkheid voor veilige elektriciteits- en gasnetten [19].

Begrijp je waar sommige mensen in de war raken? Ze denken dat ze net zoals in Nederland kunnen kiezen voor een meter die niet op afstand uitgelezen wordt [5]. Dat klopt niet voor Vlaanderen - hier bestaat geen wettelijk recht om permanent te weigeren.

Uitzonderingen die nog gelden

Hoewel de regel duidelijk is, bestaan er enkele tijdelijke uitzonderingen:

1. Zonnepaneeleigenaars krijgen respijt: Heb je zonnepanelen geïnstalleerd vóór 2021 en gebruik je nog geen 15 jaar je terugdraaiende teller? Dan kon je uitstel krijgen tot 31 december 2024 [1]. Dit kwam er na een uitspraak van het Grondwettelijk Hof. Het gaat om ongeveer 400.000 huishoudens die vanaf 2025 verplicht moeten overstappen [4].

2. Nachtmetergebruikers hebben langer: Consumenten met uitsluitend een nachtmeter - denk aan verwarmingssystemen met accumulatoren - kunnen wachten tot 1 januari 2028 [1]. Ze profiteren nu nog van kortingen op distributienettarieven, maar die verdwijnen in 2028.

Let op: heb je zowel zonnepanelen als een nachtmeter? Dan geldt de langere termijn tot 2028 niet als je al 15 jaar een terugdraaiende teller hebt, nieuwe panelen installeert, of om technische redenen een digitale meter nodig is [1].

Hoelang heb je nog?

De tijd raakt op. Fluvius moet tegen 31 december 2024 minstens 80% van alle digitale meters geplaatst hebben [19]. Uiterlijk 1 juli 2029 zijn alle oude meters in Vlaanderen vervangen [19].

Voor de meeste mensen is weigeren dus geen optie meer. Sinds begin 2022 kunnen zonnepaneeleigenaars met een terugdraaiende teller niet meer uitstellen, behalve onder de eerder genoemde voorwaarden [1].

Probeer je toch te weigeren? Dan kan Fluvius een rechtszaak beginnen [19] en krijg je de kosten aangerekend [19]. Als distributienetgebruiker ben je verplicht om Fluvius direct toegang te geven tot hun installaties - zelfs op mondeling verzoek [19].

Ook bij tijdelijk uitstel geldt: het is slechts een kwestie van tijd. Je kunt altijd besluiten om de procedure te stoppen en de digitale meter alsnog te laten plaatsen, maar daar kunnen wel extra kosten aan hangen [19].

Wat zijn de gevolgen van weigering?

Fluvius houdt sinds begin 2023 de druk op de ketel. Wie hardnekkig blijft weigeren, merkt dat de netbeheerder steeds steviger optreedt. Inmiddels hebben ongeveer 3.600 Vlamingen al een aangetekende brief ontvangen omdat ze meermaals de installatie weigerden [5].

Boetes en juridische stappen

Weiger je blijvend? Dan start een juridische procedure die flink kan oplopen:

1. Je ontvangt eerst een aangetekend schrijven met de kans om alsnog een afspraak te maken

2. Geen reactie binnen 15 werkdagen? Dan volgt een eerste ingebrekestelling met een boete van €273,84 [6]

3. Blijf je weigeren, dan krijg je een tweede ingebrekestelling met nog eens €295,66 aan kosten [6]

4. Als laatste stap volgt een dagvaarding voor de rechtbank [5]

De cijfers liegen er niet om: al 250 dossiers zijn doorgestuurd naar de juridische dienst van Fluvius en 40 huishoudens hebben een ingebrekestelling gekregen [7]. Beslist de rechter in het voordeel van Fluvius? Dan betaal jij alle gerechtelijke kosten. Erger nog: Fluvius kan dan gedwongen overgaan tot plaatsing, desnoods met hulp van een deurwaarder en slotenmaker [6].

Verlies van retroactieve premie

Naast boetes loop je ook geld mis. Zonnepaneeleigenaars die hun installatie vóór 2021 lieten plaatsen en nog geen digitale meter hebben, kunnen een compensatiepremie aanvragen [8].

Maar let op de timing: deze retroactieve investeringspremie moet je aanvragen binnen zes maanden na plaatsing van de digitale meter en uiterlijk op 31 december 2025 [8]. Weiger je in 2025 nog steeds? Dan verlies je dit recht definitief [9].

Impact op zonnepanelen en injectievergoeding

Eigenaar van zonnepanelen? Dan raakt weigering je direct in de portemonnee. Met een digitale meter vervalt automatisch het prosumententarief [10]. Je komt terecht in een nieuw systeem waarbij je:

• Moet zoeken naar een voordelig teruglevercontract voor je overtollige stroom [1]

• Geen gebruik meer kunt maken van de terugdraaiende teller

• Mogelijk een hogere elektriciteitsfactuur krijgt zonder optimaal teruglevercontract

Voor zonnepaneeleigenaars met hoog zelfverbruik kan het daarom slim zijn om de terugdraaiende teller tot eind 2024 te behouden [8]. Daarna wordt weigeren echter onmogelijk en mis je de compensatiemogelijkheid als je te laat overstapt.

Waarom toch kiezen voor een digitale meter?

Oké, we hebben het over boetes en juridische procedures gehad. Maar laten we eerlijk zijn: een digitale meter heeft ook gewoon handige voordelen. Zeker nu weigering toch maar tijdelijk uitstel oplevert.

Geen meteropnemer meer aan je deur

Vergeet die afspraken met de meteropnemer. Je digitale meter stuurt je verbruikscijfers automatisch door naar Fluvius [2]. Geen gedoe meer met thuis zijn op bepaalde momenten of briefjes achterlaten als je er niet bent. De doorgifte gebeurt netjes op de eerste dag na je meteropnamemaand [3].

Je verbruik per kwartier bekijken

Hier wordt het interessant: je ziet precies wanneer je veel of weinig verbruikt. Elektriciteit per kwartier, gas per uur [11]. Zo spot je makkelijk welke toestellen echte energievreters zijn. Via Mijn Fluvius bekijk je dit gratis [12], en veel energieleveranciers hebben apps waarin je je verbruik direct in euro's ziet [13].

Slimme koppelingen die echt helpen

De digitale meter heeft speciale poorten (P1/S1) waar je slimme toepassingen op kunt aansluiten [14]. Denk aan slimme thermostaten die reageren op je verbruik, of apps die je waarschuwen als bepaalde toestellen te veel stroom slikken [15]. Sommige systemen kunnen zelfs dat vervelende sluimerverbruik van apparaten in standby opsporen [16].

Met deze praktische voordelen lijkt het eigenlijk logischer om de digitale meter te omarmen dan ertegen te vechten.

Tijd om te beslissen: wat doe je nu?

De feiten liggen op tafel. Weigeren wordt steeds moeilijker en duurder, terwijl de voordelen van een digitale meter steeds duidelijker worden. Voor zonnepaneeleigenaars tikt de klok: na 31 december 2024 is het voorbij met uitstel.

Sta je nog op de rem? Begrijpelijk, maar bedenk dit: die digitale meter komt er toch. Of je nu €570 aan boetes betaalt of gewoon meewerkt, het eindresultaat is hetzelfde. Het verschil? Bij het ene scenario betaal je extra en loop je premies mis. Bij het andere profiteer je meteen van alle voordelen.

Heb je zonnepanelen en kun je nog uitstel krijgen? Doe het. Haal nog maximaal voordeel uit je terugdraaiende teller tot eind 2024. Maar bereid je wel voor op de overstap en vergeet niet je compensatiepremie aan te vragen voor die deadline verstrijkt.

Voor alle anderen geldt: stop met uitstellen. Die automatische meteropname, dat gedetailleerde verbruiksinzicht, die slimme koppelingen - het zijn geen gadgets, maar echte tools om je energiekosten te beheersen.

De digitale meter is geen probleem dat je kunt wegduwen. Het is de toekomst van energiebeheer in Vlaanderen, punt. Je kunt er tegenin gaan of je kunt ervan profiteren. Wij weten wel wat verstandiger is.

Key Takeaways

De digitale meter wordt vanaf 2025 verplicht in Vlaanderen, met belangrijke gevolgen voor wie blijft weigeren:

• Weigeren is vanaf 2025 niet meer mogelijk - Zonnepaneeleigenaars hebben nog uitstel tot 31 december 2024, daarna wordt de digitale meter absoluut verplicht voor iedereen.

• Boetes kunnen oplopen tot €570 - Hardnekkige weigeraars krijgen eerst aangetekende brieven, dan ingebrekestellingen met boetes, en uiteindelijk een dagvaarding voor de rechtbank.

• Zonnepaneeleigenaars verliezen compensatiepremie - Wie na 2025 nog weigert, verliest onherroepelijk het recht op de retroactieve investeringspremie voor zonnepanelen.

• Digitale meter biedt praktische voordelen - Automatische meteropname, gedetailleerd inzicht in verbruik per kwartier, en slimme koppelingen met apps helpen energie besparen.

• Handelen is nu nodig - Controleer of je nog recht hebt op tijdelijk uitstel en vraag eventuele premies tijdig aan vóór de deadline van 31 december 2025.

De overstap naar een digitale meter is onvermijdelijk geworden. Door nu mee te werken vermijd je boetes en kun je profiteren van de technologische voordelen die deze meter biedt voor energiebeheer en kostenbesparing.

FAQs

Q1. Wat zijn de gevolgen als ik de digitale meter weiger? Als u de digitale meter weigert, riskeert u boetes die kunnen oplopen tot €570. Daarnaast kan er een juridische procedure worden gestart, waarbij alle kosten voor uw rekening komen. Zonnepaneeleigenaren lopen het risico om hun recht op de compensatiepremie te verliezen.

Q2. Hoe lang kan ik de plaatsing van een digitale meter nog uitstellen? Voor de meeste consumenten is uitstel niet meer mogelijk. Zonnepaneeleigenaren met een terugdraaiende teller kunnen de plaatsing nog uitstellen tot 31 december 2024. Na deze datum wordt de digitale meter verplicht voor iedereen in Vlaanderen.

Q3. Wat zijn de voordelen van een digitale meter? Digitale meters bieden automatische meteropname, gedetailleerd inzicht in uw energieverbruik per kwartier voor elektriciteit en per uur voor gas, en de mogelijkheid om slimme toepassingen te koppelen die u helpen energie te besparen.

Q4. Wat gebeurt er als ik niet reageer op de oproep om een digitale meter te laten plaatsen? Als u niet reageert, start Fluvius een gestructureerde procedure. U ontvangt eerst een aangetekende brief, gevolgd door ingebrekestellingen met boetes. Uiteindelijk kan dit leiden tot een dagvaarding voor de rechtbank.

Q5. Kan ik de digitale meter permanent weigeren in Vlaanderen? Nee, in Vlaanderen bestaat er geen wettelijk recht om de digitale meter permanent te weigeren. De digitale meter is verplicht volgens het Energiedecreet en uiterlijk op 1 juli 2029 moeten alle meters in Vlaanderen vervangen zijn door digitale exemplaren.